Boek 9/50: Gevoel voor tumor
Het laatst gelezen boek dat ik hier deelde (Cafuné van Barbara Raes), voert terug naar februari. Voor iemand die streeft naar het lezen van een boek per week, loop ik rijkelijk achter. Het is immers ondertussen november. Dat niet op schema raakt de titel van het boek dat ik hier uitlicht: Gevoel voor tumor.
Het hoeft geen betoog dat je serieus grappig dient te zijn om een een zinspeling te maken op humor. Lijkt me dat de lat nog hoger ligt als je daarbij het woord tumor inzet. Er is nog meer aan de hand. Ook de subtitel, Een handleiding voor kanker, zonder taboes, draagt niet bij aan de goede zaak. Vooral omdat deze de lading niet dekt. Een observatie die ik overigens met een disclaimer presenteer. In zoverre dat mijn informatieopname op het moment van lezen vermoedelijk nogal subjectief was. De diagnose uitgezaaide kanker creëerde nogal een waas en doet dat eigenlijk nog steeds (best vaak). Bovendien is het al heel wat maanden geleden dat ik het boek las. Subjectief of al heel wat maanden terug, wat is blijven hangen is de overdosis horror rondom bestralen. Een beeld dat niet aansluit bij de door mij beleefde werkelijkheid. Alleen ontdekte ik dat te laat. En dus lag ik, zij die zichzelf omschrijft als een medisch moedig mens, doodsbang op de bestralingstafel in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis.
Boek of bloemetje cadeau?
Ik kreeg het boek cadeau van een vriendinnetje die het zelf niet had gelezen. Ik herinner me dat ik om die reden heb overwogen het niet te lezen, ook omdat het betreffende vriendinnetje – hoe lief en attent haar cadeautje ook – niet zo’n lezer is. Dat wat ik al wist, blijkt de belangrijkste take away van Gevoel voor tumor: soms geef je beter een bloemetje cadeau.
Letterlijk: een handleiding voor kanker, zonder taboes
Nadat ik het boek, Gevoel voor tumor door Leander Verdievel, cadeau krijg, belandt het op een stapeltje naast mijn bed. Wanneer ik voor de zoveelste keer midden in de nacht wakker word van de pijn in mijn rug, pak ik het op. De inhoudsopgave van het boek raakt de onderwerpen die mij bezighouden, zoals chemo, het ziekenhuis als microkosmos en hoe om te gaan met bezoek. Herkenning volop. De inhoud zelf raakt me echter minder dan dat ik op basis van de inhoudsopgave verwacht. Bovendien maakt het hoofdstuk over bestraling me doodsbang – een woord met een dubbele lading in dit geval – voor iets dat in mijn geval (en dus in werkelijkheid) meevalt. Wellicht was het boek steviger of sterker geweest als Verdievel naast ervaringsdeskundigen ook de wetenschap een stem had gegeven. Wat ik ervan leer, is dat er niet één soort kanker, ervaring of reactie is. Maar eigenlijk wist ik dat al. Dus daar hoefde ik het niet voor te lezen. Ach, een mens moet toch wat als ie ’s nachts wakker ligt…
Ik vind het totaal knap dat een boek dat in de titel refereert aan humor echt nul keer een glimlach op mijn gezicht tovert.
Beelden die Gevoel voor tumor oproept
Weet de inhoud me niet echt – of totaal niet – te pakken, roept het boek het beeld op van dat wat ik, helemaal de eerste weken na de diagnose, keer op keer constateer: de wereld van de kankers hangt van de tegenstellingen aan elkaar. Zo verheugt natuurlijk helemaal niemand zich op een chemo, maar kun je dat – als je kanker hebt – opeens wel doen. Het is nogal dubbel! En dat is het boek ook. Ik vind het totaal knap dat een boek dat in de titel refereert aan humor echt nul keer een glimlach op mijn gezicht tovert of een bulderlach ontlokt. En dat is niet omdat ik zo chagrijn ben. Ik heb, en daar komt het dubbele weer om de hoek, in de weken na de diagnose misschien wel meer dan ooit gelachen. In die zin ga ik mee met wat Verdievel op de flap van het boek schrijft, namelijk dat de grens tussen tragiek en komedie vaak flinterdun is en dat humor het vaker dan dat je vermoedt, wint van tragiek. Alleen ontbreekt die humor helaas in zijn boek.
De wereld van de kankers hangt van de tegenstellingen aan elkaar.
Ervaringen die het verhaal oproept
Tja, ik noemde het al. Dat je totaal doodsbang bent voor een bestraling door de ervaringen die je leest in het boek. Ook zonder het lezen van het boek, was die bestraling heus wel wat eng geweest. Volgens mij is al het onbekende dat per definitie. Als dat niet zo is, dan toch wel al het onbekende in het ziekenhuis. En anders toch op z’n minst al het onbekende in het ziekenhuis dat je doet of ondergaat om inzicht te krijgen in je ziektebeeld. Dat is althans wat de ervaring mij leert. Hoe blij ik ook ben met een MRI, scan of biopt-moment, er zit steeds ook spanning op. Logisch ook.
Ach, een mens moet toch wat als ie ’s nachts wakker ligt.
En nu dan?!
Mijn voornemen is om geen boeken meer te lezen van schrijvers die zichzelf humor toedichten. En de volgende keer dat ik een boek over een serieus onderwerp als kanker lees, check ik van te voren de recensies of de bronnen die zijn gebruikt. Daarnaast speel ik met de vraag of ik online wil blijven optekenen wat ik lees. Die vraag lijkt met die spirituele boekverslag beantwoord.
O ja, wat ik nog vergeet te delen. Er is in België een gelijknamige tv-serie gemaakt. Ik heb de trailer van Gevoel voor tumor gezien en op basis daarvan lijkt die serie me best goed. Mooi gefilmd in ieder geval. Wat ik ook nog niet heb gedeeld, is dat die Verdievel wel lekker schrijft en ook zegt dat je het boek door de kamer mag smijten als je er niets aan hebt. Het lijkt mij een leuk mens die Leander.
Boekanalyse à la lectivo divina
Mijn reflectie op het boek is een afgeleide van het spirituele lezen zoals Casper ter Kuile dat omschrijft in De kracht van het ritueel. Hoe je van een gewone, alledaagse gebeurtenis een onvergetelijke ervaring maakt. Bij lectivo divina, spiritueel lezen als ritueel, gaat het om het dieper stilstaan bij de tekst. Spiritueel lezen bestaat uit vier treden: lezen (het verhaal letterlijk), mediteren (welke beelden, metaforen komen in je op), bidden (welke ervaringen die je zelf hebt meegemaakt komen boven) en aanschouwen (welke actie wil je ondernemen).
Het stilstaan bij wat ik lees, sluit aan bij mijn streven naar vertraging. Daarnaast is deze boeknotitie praktisch van aard. Door mijn gedachten op te tekenen, beklijft wat ik lees beter en heb ik meteen naslagwerk voor als ik iets wil terugzoeken. De notities betreffen persoonlijke noten voor eigen doeleinden en vanuit persoonlijk perspectief. Ik ben geen recensist en in die zin zijn mijn ezelsoren niks waard. Dit is het negende boek dat ik in 2022 heb gelezen. Mijn streven is om er dit jaar 50 te lezen.
‘Gevoel voor tumor. Een handleiding voor kanker, zonder taboes’ door Leander Verdievel. ISBN 978 94 014 5243 4
